وی با تاکید بر اینکه این مقطع، مقطع بسیار مهمی است چرا که تاب‌آوری ملت‌های مختلف، برنامه ریزی دولت‌های گوناگون و اعتماد و رابطه‌ای که بین مردم و دولت وجود دارد را آشکارتر می‌کند، اظهار داشت: ما ملتی با نقاط قوت هستیم و اگر بخواهیم با جوامع و ملت‌های دیگر مقایسه کنیم، ممکن است جامعه ما یک مشکلات ویژه‌ای هم داشته باشد که کشورهای دیگر نداشته باشند.

رئیس جمهور گفت: ما طی ۴۲ سال گذشته مسائل بسیار فراوانی را دیدیم، به یک معنا می‌توانیم بگوییم ملتی هستیم که در حوادث و مسائل مختلف، آبدیده شده ایم و حوادث ما آنقدر حوادث مهمی بوده اند که در سراسر جامعه و خانواده‌ها، شهر و روستای ما، تاثیر گذاشته است.

رئیس قوه مجریه تاکید کرد: خودِ داستان انقلاب یک موضوع مهمی بود که در سراسر جامعه ما تاثیر گذاشت؛ در زندگی، سلوک و رفتار مردم و در رابطه حکومت و مردم، خیلی مساله مهمی بود. به هر حال کشوری بود که در آن از مردم کمتر سوال کرده بودند که شما چه می خواهید، چگونه می‌خواهید و به چه رای می دهید و اصلا در طول قرن‌ها مردم ما با چنین سوالاتی مواجه نبودند که از آنها بپرسند شما بفرمایید چه کنیم؟ حکومت‌های گذشته ما از مردم سوال نمی کردند. 

وی ادامه داد: ما مواجه شدیم با یک انقلاب عظیم و بزرگی که از روز  اول گفت ما از شما می پرسیم چه کنیم، چه نوع حکومتی را انتخاب بکنیم، نام آن حکومت چه باشد، محتوای آن حکومت چگونه باشد و همه مردم را پای صندوق رای فراخواند.

رئیس جمهور گفت: مراحل بعد هم اینطور بود که از مردم پرسید چه کسانی بیایند برای ما قانون اساسی بنویسند، بعد از مردم پرسید این قانون نوشته شده را شما پذیرفتید یا خیر؟ و بعد همه ارکان حکومت را در برابر رای مردم قرار داد.

روحانی افزود: پس ما با حادثه‌ای مواجه بودیم که سراسر زندگی ما را عوض کرد و زندگی جدیدی را پیش روی ما گذاشت. ما با یک جنگی روبرو بودیم، جنگ خانمان سوزی که تقریبا تمام زندگی، روان، امنیت، جان و  سلامت مردم را تحت تاثیر قرار داد، حال ممکن است بخشی از جامعه ما به دلیل برنایی و جوانی، خیلی زمان جنگ را به یاد نداشته باشند اما اکثر جامعه ما به خوبی به یاد دارند.

** تحریم چیز ساده‌ای نیست

رئیس جمهور با اشاره به وجود انتخابات و حضور مردم در عرصه های مختلف انقلاب گفت: ما با یک جنگ خانمان سوز (جنگ ۸ ساله) روبرو بودیم. قبل از اینکه بمب و موشک بیافتد و خسارت آن چه باشد، آن آژیرخطر کل روح و روان مردم را در آن مقطع تحت تاثیر قرار می داد. البته آن آژیر همه جنگاوران را هم تحت تاثیر قرار می داد یعنی تمام سیستم پدافندی کشور بسیج می‌شد که آن دشمن را در هوا شکار کند و نگذارد مردم دچار مشکل شوند.

وی با اشاره به وجود تحریم در کنار کرونا در کشور بیان داشت: تحریم چیز ساده‌ای نیست مخصوصا در این ۲ سال اخیر که مردم با تحریم بسیار شدیدی مواجه بودند. اگر بخواهیم حادثه ویروس کرونا را در ایران با کشورهای دیگر مقایسه کنیم‌، آغاز هر چیزی قدرت و توان یک کشور برای تاب‌آوری در برابر آن حادثه است، آن هم یک حادثه چند بعدی یعنی مساله کرونا تنها یک مساله پزشکی یا مساله درمانی یا بهداشتی نبود بلکه مساله اقتصادی و اجتماعی هم بود و سبک زندگی ما را به طور کامل تحت تاثیر قرار داد.

**  ویروس کرونا سبک زندگی ما را تحت تاثیر قرار داد 

رئیس جمهور با شاره به موضوع کرونا گفت: ویروس کرونا سبک زندگی ما را تحت تاثیر قرار داد و هر چه از کودکی به نسل ها برای نزدیک شدن مردم به یکدیگر و دست دادن با هم گفته شده بود و با هم احوالپرسی کنید، به خانه هم بروید، همدیگر را میهمان کنید حالا باید عکس آن را انجام دهند و به هم نزدیک نشوید، خانه هم نروید، به هم غذا ندهید و اطعام نکنید. یعنی یک دفعه به ما گفتند بر عکس آنچه که نسل نسل دیروز و امروز از بچگی آموخته بودیم، عمل کنید و این خیلی کار سخت و مشکلی است که بتوانیم جامعه را آموزش بدهیم و به جامعه بگوییم که خطر چگونه است.

روحانی اظهار داشت: مخصوصا مشکل آن زمانی بیشتر می شود که در یک حادثه ای کاملا غافلگیر شویم یعنی هیچ کس۴ روز قبل یا ۱۰ روز قبل فکر نکند که فردا با چنین حادثه‌ای مواجه می‌شویم. در جنگ تحمیلی هم اینطور بود به جز عده خاصی که احساس می کردند ممکن است احتمالا با جنگ مواجه شویم، مردم عادی جامعه ناگهان در ۳۱ شهریوری که همه بچه ها خودشان را آماده کرده بودند که فردا صبح به مدرسه بروند و عده‌ای ساک خود را جمع کرده بودند و عازم حج و مکه بودند و درست در شرایطی که مردم تصور نمی کردند با جنگ مواجه شوند.

** ویروس کرونا یک دشمنی بود که هنوز هم درست او را نشناختیم

رئیس جمهور در این باره افزود: در ساعت حدود ۲ بعدازظهر روز ۳۱ شهریور با یک بمباران مواجه شدند و تمام مرزهای غربی کشور و بخشی از مرزهای جنوبی کشور مورد حمله و تهاجم قرار گرفت. غافلگیری در مورد آنچه قبلا روی آن فکر نشده و آمادگی وجود ندارد، خیلی سخت است و انسان یکمرتبه با یک مشکل عظیم مواجه می‌شود.

روحانی تصریح کرد: ویروس کرونا یک دشمنی بود که هنوز هم درست او را نشناختیم. یک دشمن جدید با شیوه جدید و با نحوه تهاجم جدید به سلامت انسانها و ضعیف‌کش است، یعنی دنبال آنهایی که از گذشته بیماری زمینه‌ای دارند حمله می‌کند، آنهایی که سن و سالی از آنها گذشته و قدرت بدنی اشان کمتر است را مورد حمله قرار می دهد. وجود این ابهام مشکل را دوچندان می‌کند و جامعه را دچار ترس، حیرت و اضطراب می‌کند.

** کل جهان با یک غافلگیری در کرونا روبرو شد

رئیس جمهور گفت: وقتی انسان آینده را درست نمی‌بیند و برای او روشن نیست، یک چاله کوچک را هم فکر می‌کند چاه است تا پایش در چاله کوچک می‌افتد فکر می کند یک گودال بزرگ است در حالی که اگر روشن باشد خواهد دید آن چیزی نیست و یک چاله کوچک است که می‌شود از آن رد شد اما در تاریکی همان چاله آدم را دچار اضطراب می‌کند.

وی گفت: مردم مشکلات زیادی از لحاظ معیشتی و اقتصادی دارند و خواهند داشت و همه ما باید کمک کنیم. همه دست به دست هم نمی‌دادیم نمی‌توانستیم در این نقطه باشیم. همه ما آمدیم و مشکل را کاهش داده و قابل تحمل کردیم.

روحانی ضمن اشاره به غافلگیری در بحران‌ها اظهار داشت: کل جهان با یک غافلگیری در کرونا روبرو شده است؛ حتی آنها که مدعی وضعیت خوب سلامت در کشورشان هستند هم دچار مشکل و سردرگمی شده‌اند.

** مردم به تخصص احترام گذاشتند

رئیس جمهور تاکید کرد: مردم به تخصص احترام گذاشتند؛ وقتی یک متخصص یا وزیر بهداشت با مردم صحبت می‌کرد، مردم قبول کردند او از روی دلسوزی و دانش حرف می‌زند و راه حل به آن‌ها می‌دهد.

**الان وحشت روزهای ابتدایی ورود ویروس کرونا به کشور نیست

روحانی ضمن اشاره به اینکه جامعه ما در مبارزه با کرونا به تخصص اعتماد کردند، گفت: علما و بزرگان نیز به ما کمک کردند. در ساعات و روزهای اول صحبت و نظرات متفاوت بود. یک همچون وحشتی بود. الان این وحشت نیست، به یکی می‌گفتند کرونا گرفتی، فکر می‌کرد کرونا گرفت دیگر تمام است، یعنی سه روز دیگر از این دنیا رفته. یک وحشت اینطوری بود. الان جامعه اینطور نیست، جامعه آشنا شده، فهمیده به هر حال این بیماری چیست. امروز کسی به اصطلاح تست کرونای او مثبت می‌شود، به راحتی به او می‌گویند چه کار کند. خیلی‌ها در خانه خودشان می‌مانند، ۱۰ روز، ۱۵ روز در قرنطینه می‌مانند، بعد بیرون می‌آیند و تمام می‌شود.

وی بیان داشت: اصلا مردم نمی‌دانستند این ویروس به گونه‌ای است که ۸۰ درصد مردم این ویروس را می‌گیرند و تمام می‌شود و نمی‌فهمند، خودشان اصلا متوجه نمی‌شوند. اول هم به یک عده می‌گفتید، می‌گفتند این حرف‌ها چیست، اصلا اینچنین نیست، اصلا همه را می‌کشد، همه را می‌گیرد، همه را، قدم به قدم با واقعیت آشناتر شدیم.

رئیس جمهور گفت: ممکن است یک ماه دیگر اطلاعات راجع به این ویروس به مراتب بیشتر شود. دنیا هم روز به روز اطلاعاتش بیشتر شود. ممکن است یک روز به راه درمان واقعی برسیم و راه درمان پیدا کنیم. ‌قشنگ نسخه پیچی شود و کسی که کرونا می‌گیرد با یک نسخه‌ای بتواند ظرف ۴ روز، ۵ روز درمان شود.

وی بیان داشت: ممکن است به روزی برسیم که واکسن آن در اختیار بشر قرار گیرد و آن وقت این نگرانی‌ها به مراتب کمتر شود. بنابراین به نظرم آن ترس و وحشت و دلهره اول ریخته و این خیلی مثبت است. اینکه فکر می‌کردیم هر کس از خانه بیرون بیاید و به محل کار در یک کارگاه برود تمام است، همه اینها دیگر کرونا گرفتند و کارشان تمام است. نه، یک کارخانه بزرگ، یک مرکز تولیدی بزرگ، الان دو ماه است کار می‌کند.

رئیس جمهور افزود: حالا یکی از وزرا نسبت به یک مرکز بسیار عظیم و بزرگ گفت که یک نفر هم کرونا نگرفته است. همه مراعات کردند. همه اصول را مراعات کردند. در ورودی همه را چک کردند، مراعات کردند. یک کارخانه عظیم و بزرگ، نه کارخانه‌ای با ۵ کارگر، کارخانه‌ای با چند هزار کارگر، همه دارند کار و فعالیت می‌کنند. پس این خیلی مهم است که روز به روز بتوانیم مردم را با واقعیت آشناتر کنیم و راه را برای مردم هموار کنیم و یک مراکزی باشد که آن مراکز مورد اعتماد مردم باشد.

رئیس قوه مجریه خاطر نشان کرد: خواهش می‌کنم از لحاظ روانشناسی، از لحاظ جامعه شناسی، یک مراکزی داشته باشیم، بیشتر در فضای مجازی می‌گویم، سامانه‌هایی در فضای مجازی باشد که مورد اعتماد مردم، یعنی خودِ وزارت بهداشت و درمان، خودِ ستاد ملی کرونا، بیاید یک لیست بدهد که این صد سامانه، این انجمن‌ها با این مشخصات، اگر حرفی به شما می‌زنند، اینها مورد اعتماد هستند. این خیلی مهم است که مردم بدانند گوششان را به کجا بدهکار کنند، کجا توجه کنند، کجا مسائل را مورد اجرا و توجه قرار دهند و به کجا به هر حال اعتنا نکنند.

وی بیان داشت: در آن شرایط فکر کردیم تنها در یک شهر چند نفر مبتلا شده‌اند، چند ساعت بعد متوجه شدیم چند ده نفر مبتلا شده‌اند. بعد فهمیدیم یک شهر نبوده و چند شهر بوده و بعد فهمیدیم چند استان بوده است. 

رئیس جمهور با تاکید بر اینکه مردم این تفاوت را با ملت‌های دیگر دارند که در این چهل سال خواسته یا ناخواسته، حادثه زیاد دیده‌اند، اظهار داشت: تا همین دیشب در برخی کشورها برای بدست آوردن مایحتاج زندگی درگیری ایجاد می‌شد اما در کشور ما یقه‌گیری نبود. ما قدرت صادرات برخی محصولات غذایی و بهداشتی را داریم.

** پایان کرونا مشخص نیست

وی با اشاره به اینکه پایان کرونا مشخص نیست، بیان داشت: حمل و نقل، گردشگری و خیلی از مشاغل آسیب پذیر و پر ریسک دچار مشکل شده‌اند. نمی‌توانیم آنجا که ریسک بازگشایی آن بالاست ریسک کنیم.

روحانی ضمن با اهمیت خواندن ماه مبارک رمضان در زندگی مردم تصریح کرد: رمضان در زندگی مردم توام با جلسات قرآن و حضور در رفتن به مساجد و اماکن مقدسه بوده است. دولت چیزی نیست جز اینکه منتخب و خادم مردم هستند. بودجه هم به مردم تعلق دارد. به نظر من در حد خودمان کار بزرگی دولت و مردم انجام دادند.

رئیس قوه مجریه گفت: ما کمتر از قوه قهریه استفاده کردیم و بیشتر با مردم صحبت کردیم. در مجموع می توانم بگویم یک آزمایش و امتحان بزرگی از لحاظ تاریخی برای همه بشریت در برابر این بیماری و ویروس است و برای ما هم به عنوان ایران یک شرایط خاصی برای مقایسه با ملت‌های دیگر است  و مهم است پایان این ویروس که حالا هر وقت هست و امیدواریم زمان آن بلند نباشد و خدا کمک کند، ویروس که تمام می شود، جایگاه ایران در تاریخ بلندتر باشد یعنی دنیا بگوید در مبارزه با این ویروس، این کارنامه ایران است و ببیند این کارنامه یا کارنامه درخشانی است، یا قابل توجه است و یا قابل مقایسه با کشورهای دیگر است.

روحانی گفت: الان در همه کشورها، کشوری نیست که با این کرونا درگیر نباشد حالا بعضی‌ها بیشتر درگیر و  بعضی‌ها کمتر هستند. به اعتقاد من همه ما دست به دست هم بدهیم و همه بخش‌های علمی در این زمینه به میدان بیایند و همه توان خودشان را به کار بگیرند که انشاءالله از کرونا عبور با کمترین تلفات و کمترین هزینه خواهیم کرد  چون حادثه وقتی آمد، حادثه هست و هنر ما این است که در آن حادثه بتوانیم کاری کنیم که هزینه را کمتر کنیم چون همه باید هزینه بدهیم و  هیچ ملتی نیست در برابر کرونا هزینه ندهد که مهم این است این هزینه را کمتر کنیم.

رئیس جمهور اظهار داشت: یک همچون وحشتی بود. الان این وحشت نیست، به یکی می‌گفتند کرونا گرفتی، فکر می‌کرد کرونا گرفت دیگر تمام است، یعنی سه روز دیگر از این دنیا رفته. یک وحشت اینطوری بود. الان جامعه اینطور نیست، جامعه آشنا شده، فهمیده به هر حال این بیماری چیست. امروز کسی به اصطلاح تست کرونای او مثبت می‌شود، به راحتی به او می‌گویند چه کار کند. خیلی‌ها در خانه خودشان می‌مانند، ۱۰ روز، ۱۵ روز در قرنطینه می‌مانند، بعد بیرون می‌آیند و تمام می‌شود.

اصلا مردم نمی‌دانستند این ویروس به گونه‌ای است که ۸۰ درصد مردم این ویروس را می‌گیرند و تمام می‌شود و نمی‌فهمند، خودشان اصلا متوجه نمی‌شوند. اول هم به یک عده می‌گفتید، می‌گفتند این حرف‌ها چیست، اصلا اینچنین نیست، اصلا همه را می‌کشد، همه را می‌گیرد، همه را، قدم به قدم با واقعیت آشناتر شدیم.

ممکن است یک ماه دیگر اطلاعات راجع به این ویروس به مراتب بیشتر شود. دنیا هم روز به روز اطلاعاتش بیشتر شود. ممکن است یک روز به راه درمان واقعی برسیم و راه درمان پیدا کنیم. ‌قشنگ نسخه پیچی شود و کسی که کرونا می‌گیرد با یک نسخه‌ای بتواند ظرف ۴ روز، ۵ روز درمان شود.

ممکن است به روزی برسیم که واکسن آن در اختیار بشر قرار گیرد و آن وقت این نگرانی‌ها به مراتب کمتر شود. بنابراین به نظرم آن ترس و وحشت و دلهره اول ریخته و این خیلی مثبت است. اینکه فکر می‌کردیم هر کس از خانه بیرون بیاید و به محل کار در یک کارگاه برود تمام است، همه اینها دیگر کرونا گرفتند و کارشان تمام است. نه، یک کارخانه بزرگ، یک مرکز تولیدی بزرگ، الان دو ماه است کار می‌کند، حالا یکی از وزرا نسبت به یک مرکز بسیار عظیم و بزرگ گفت که یک نفر هم کرونا نگرفته است. همه مراعات کردند. همه اصول را مراعات کردند. در ورودی همه را چک کردند، مراعات کردند. یک کارخانه عظیم و بزرگ، نه کارخانه‌ای با ۵ کارگر، کارخانه‌ای با چند هزار کارگر، همه دارند کار و فعالیت می‌کنند. پس این خیلی مهم است که روز به روز بتوانیم مردم را با واقعیت آشناتر کنیم و راه را برای مردم هموار کنیم و یک مراکزی باشد که آن مراکز مورد اعتماد مردم باشد.

خواهش می‌کنم از لحاظ روانشناسی، از لحاظ جامعه شناسی، یک مراکزی داشته باشیم، بیشتر در فضای مجازی می‌گویم، سامانه‌هایی در فضای مجازی باشد که مورد اعتماد مردم، یعنی خودِ وزارت بهداشت و درمان، خودِ ستاد ملی کرونا، بیاید یک لیست بدهد که این صد سامانه، این انجمن‌ها با این مشخصات، اگر حرفی به شما می‌زنند، اینها مورد اعتماد هستند. این خیلی مهم است که مردم بدانند گوششان را به کجا بدهکار کنند، کجا توجه کنند، کجا مسائل را مورد اجرا و توجه قرار دهند و به کجا به هر حال اعتنا نکنند.

کمتر کردن هزینه هنر دولت، متخصصین، مردم، همه آنهایی که در این زمینه‌ها فعالیت می‌کنند و سمن‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، است و انشاءالله امیدوارم ما به گونه‌ای هماهنگ عمل کنیم که با کمترین هزینه و با کمترین خسارت‌ها عبور کنیم و بتوانیم در یک زمان نه چندان بلندی خسارت‌هایی که در این زمینه برای ما و برای ملت‌های دیگر بوجود آمده است را جبران کنیم.