آهن یکی از عناصر کمیاب در بدن بوده و نقش بسیار حیاتی دارد، معمولا در بدن به دو شکل قابل جذب یا سریعالجذب و یا سخت جذب وجود دارد.
آهنی که به صورت سریعالجذب است در مواد غذایی همچون انواع گوشتها (مرغ و ماهی و گوشت سایر پرندگان و نیز گوشت غدهای یا شکمی مانند دل، قلوه، جگر و زبان) وجود دارد.
در این میان، برخی بی توجه به آلودگی ها و بیماری هایی که ممکن است از طریق این فرآورده ها منتقل شود، اقدام به مصرف آن می کنند.
اما در مقابل، افرادی هم هستند که موشکافانه ظاهر جگر، محل عرضه، نوع طبخ و بهداشت ظروف را بررسی کرده و کمتر این غذا راخارج از خانه تهیه می کنند.
اما پرسش اینجاست ارزش تغذیه ای دل و جگر و قلوه گاو یا گوسفند چه میزان است؟
آیا این قبیل فرآورده ها می توانند بیماریزا باشند؟ آیا حرارت ناشی از طبخ می تواند آلودگی های محیطی یا انگل های احتمالی این فرآورده را نابود سازد؟
ارزش تغذیه ای جگر سیاه
این عضو سرشار از ویتامین های گروه B بخصوص A،B۱۲،B۶، B۲،B۱ و منبع اسیدفولیک، آهن و روی است.
پروتئین جگر سیاه در رده پروتئین گوشت قرمزاست ولی آهن آن ۲ تا ۳ برابر آهن گوشت گاو بوده و سرشار از چربی است. مقدار کلسترول آن تقریبا ۲ برابر گوشت قرمز کم چرب است و اگر در یک روز ۱۰۰ گرم آن مصرف شود، تقریبا ۵ / ۱ برابر بیشتر از حد مجاز، کلسترول وارد بدن شده است.
یک سیخ جگر حدود ۸۰ کالری انرژی داشته و در هر ۱۰۰ گرم آن ۱۸۵ کالری و در همین میزان جگر سرخ شده ۳۳۰ کالری انرژی به همراه مقدار بیشتر کلسترول نهفته است.
ارزش تغذیه ای جگر سفید
ریه یا جگر سفید دام مسوول تنفس و تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن است. پروتئین و چربی آن کمتر از جگر سیاه و گوشت قرمز است، ولی کلسترول آن تقریبا برابر جگر سیاه و بیشتر از گوشت گاو کم چرب است.
این فرآورده در مقایسه با جگر سیاه از نظر ویتامین A فقیر است و آهن کمتری دارد. خوب است بدانید در ۱۰۰ گرم جگر سفید ۱۶۰ کالری انرژی نهفته است و معمولا از آن به دلیل پروتئین مطلوب در فرآورده های گوشتی صنعتی استفاده می شود.
مواد غذایی همچون تخممرغ، حبوبات، دانه کامل غلات و سبزیهای غدهای نیز حاوی آهن هستند اما آهن موجود در آنها از نوع دیر جذب است و لازم است برای تسهیل جذب آهن در آنها با مواد غذایی خورده شوند که جذب آنها را آسان کرده و یا با موادی مصرف نشوند که مانع جذب آهن آنها شود.
سبزیها و میوهها به علت داشتن ویتامین C و تسهیل جذب آهن در کنار مصرف حبوبات و تخم مرغ و غذاهایی که حاوی آهن دیر جذباند، مصرف شوند و از مواد غذایی که جذب آهن آنها را به تاخیر میاندازد نظیر نوشابه و چای خودداری شود.